Auteur: Gerald Morssinkhof

De ‘verticale’ verhouding tussen overheid en samenleving verandert via participeren, meedenken, meewerken en co-creëren naar een combinatie van verticaal én horizontaal. Overheid en inwoners krijgen nieuwe ­­– vaak hele vage en diffuse – verantwoordelijkheden en taken, terwijl de ‘oude’ omgangsvormen en verwachtingen nog volop in hun repertoire zitten. Dat wringt in de praktijk. Maar: om extern een betere samenwerking voor elkaar te krijgen, moet je eigenlijk intern beginnen met anders denken en werken, betoogt Gerald Morssinkhof.

De overheid is op zoek naar nieuwe verhoudingen en werkwijzen met de samenleving: burgers, ondernemingen en organisaties. Populair is de opvatting dat er een verschuiving plaats vindt van verticaal naar horizontaal. Gerald Morssinkhof denkt dat dat een verkeerd beeld schetst. Datzelfde geldt voor de verschuiving van ‘zenden’ naar ‘de buitenwereld binnenhalen’. Volgens hem is het juist de kunst continu te wisselen tussen verticaal en horizontaal en tussen ‘van binnen naar buiten’ en andersom. Dat betekent ook dat de overheid daarbij van rol kan wisselen en dat expliciet moet maken om geen verkeerde verwachtingen te wekken.

Hoe komt het toch dat het contact tussen overheid en samenleving soms zo moeizaam verloopt, ondanks de – overwegend – beste bedoelingen van alle betrokkenen? In dit artikel legt Gerald Morssinkhof haarscherp uit welke verwachtingen er onder de oppervlakte spelen. Hoeveel invloed de verschillende verhoudingen hebben en hoe belangrijk rituelen zijn. En niet te vergeten de inhoud. Een analyse met vier aanbevelingen.